CÁC PHƯƠNG PHÁP HỌC TỪ VỰNG TIẾNG ANH HIỆU QUẢ
Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 (GDPT 2018) được thiết kế nhằm phát triển toàn diện kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cá nhân cho học sinh, với mục tiêu giúp các em làm chủ kiến thức phổ thông, vận dụng hiệu quả vào đời sống và tự học suốt đời.
Để đáp ứng mục tiêu của Chương trình GDPT 2018, các phương pháp học từ vựng tiếng Anh cần đảm bảo tính thực tiễn, dễ áp dụng và khuyến khích sự chủ động, sáng tạo của người học. Dưới đây là một số đề xuất:
I. Phương pháp học từ vựng phát triển năng lực giao tiếp
1. Học từ vựng trong ngữ cảnh cụ thể:
- Thay vì học từ vựng rời rạc, hãy đặt từ vào các đoạn văn, câu chuyện, hoặc tình huống giao tiếp thực tế. Điều này giúp học sinh hiểu rõ nghĩa của từ và cách sử dụng chúng trong các tình huống khác nhau, từ đó nâng cao khả năng giao tiếp.
*Ví dụ: Học từ "look" riêng lẻ, hãy học các cụm từ như
+ "look up" (tra từ điển),
+ "look after" (chăm sóc) để thấy sự khác biệt về nghĩa và cách dùng.
- Tạo các đoạn hội thoại, kịch bản, hoặc sử dụng các bài hát, phim ảnh có phụ đề tiếng Anh để học từ vựng trong ngữ cảnh.
- Khuyến khích học sinh liên hệ các từ, mẫu câu với nhau và đặt chúng vào những ngữ cảnh rõ ràng, có liên quan chặt chẽ với nhau.
2. Học từ vựng theo chủ đề:
- Học từ vựng theo chủ đề giúp học sinh dễ dàng liên kết các từ với nhau, tạo thành các nhóm từ, giúp tăng khả năng ghi nhớ.
- Các chủ đề có thể bao gồm: giới thiệu bản thân, sở thích, gia đình, nghề nghiệp, nhà cửa, văn hóa, thể thao, du lịch, v.v..
3. Học từ vựng thông qua các hoạt động tương tác:
- Trò chơi: Trò chơi là cách hiệu quả để học từ vựng, giúp học sinh hứng thú và ghi nhớ lâu hơn. Có thể sử dụng các trò chơi như ghép hình, đố vui, hoặc các trò chơi trực tuyến.
- Thảo luận, đóng vai: Tổ chức các hoạt động thảo luận, đóng vai, thuyết trình để học sinh có cơ hội sử dụng từ vựng đã học trong các tình huống giao tiếp thực tế.
- Hoạt động dự án: Tổ chức các dự án học tập, trong đó học sinh phải tìm hiểu, nghiên cứu và trình bày về một chủ đề bằng tiếng Anh, giúp các em vận dụng từ vựng một cách sáng tạo và thực tế.
4. Tập trung vào phát âm và ngữ điệu:
- Khi học từ vựng, cần chú ý đến cách phát âm, trọng âm và ngữ điệu của từ. Điều này giúp học sinh nói tiếng Anh tự nhiên hơn và dễ dàng được hiểu hơn khi giao tiếp.
- Sử dụng các công cụ kiểm tra phát âm hoặc ghi âm lại để tự đánh giá và chỉnh sửa.
II. Phương pháp học từ vựng phát triển phẩm chất và sự chủ động, sáng tạo:
- Khuyến khích tự chủ và tự học:
- Thiết lập mục tiêu: Hướng dẫn học sinh đặt mục tiêu rõ ràng về số lượng từ vựng cần học và thời gian đạt được, tạo động lực cho các em.
- Sử dụng Flashcard: Flashcard là công cụ hiệu quả để học và ôn tập từ vựng. Học sinh có thể tự tạo Flashcard với từ, phiên âm, nghĩa và hình ảnh minh họa.
- Ghi chép từ vựng: Khuyến khích học sinh ghi chép từ vựng vào sổ tay, kèm theo phiên âm, nghĩa, và ví dụ minh họa. Học sinh có thể vẽ hình minh họa cho từ hoặc dịch nghĩa sang phiên âm để dễ nhớ.
- Tìm kiếm tài liệu đa dạng: Hướng dẫn học sinh tìm kiếm và sử dụng các nguồn tài liệu đa dạng như sách, báo, truyện tranh, video, podcast tiếng Anh phù hợp với sở thích để mở rộng vốn từ vựng.
- App học tiếng anh trực tuyến: Trong thời đại công nghệ số, HS được khuyến khích học và ôn luyện từ vựng thông qua các app trực tuyến vì sự tiện lợi, linh hoạt, học mọi lúc mọi nơi và theo dõi được tiến độ học, số từ đã học, số từ đã thuộc, số từ chưa thuộc. Một số app còn ứng dụng AI vào chấm, chữa phát âm, nói tự nhiên như người bản xứ.
- Phát huy tính sáng tạo:
- Học qua hình ảnh và âm nhạc: Sử dụng hình ảnh, video, bài hát để học từ vựng, giúp học sinh ghi nhớ nhanh và lâu hơn, đồng thời không gây nhàm chán. Học sinh có thể tự vẽ hình minh họa cho từ vựng.
- Phương pháp ghi nhớ Mnemonics: Khuyến khích học sinh tạo ra các cụm từ, câu chuyện hài hước hoặc liên tưởng để ghi nhớ từ vựng khó.
- Tái chế từ vựng: Tổ chức các hoạt động hoặc trò chơi để học sinh thường xuyên sử dụng lại các từ vựng đã học, giúp củng cố kiến thức và tạo sự tự tin.
3. Áp dụng phương pháp lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition):
Thay vì học nhồi nhét, hãy lặp lại từ vựng theo chu kỳ nhất định (ví dụ: ngay sau khi học, sau 1 giờ, sau 1 ngày, sau vài ngày) để ghi nhớ lâu hơn.
4. Khuyến khích sự hợp tác và chia sẻ:
Tổ chức các hoạt động học nhóm, cho phép học sinh chia sẻ cách học, từ vựng mới và cùng nhau luyện tập. Việc "dạy lại cho người khác" cũng là một cách hiệu quả để củng cố kiến thức.
Kết luận: Việc kết hợp linh hoạt các phương pháp trên sẽ giúp học sinh phát triển vốn từ vựng tiếng Anh một cách hiệu quả, không chỉ phục vụ mục tiêu giao tiếp mà còn góp phần hình thành các phẩm chất và năng lực theo yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.
( Bài viết nhóm Tiếng Anh - THPT Thủy Sơn)