Kỷ niệm 70 năm ngày giải phóng Hải Phòng – Bản hùng ca 300 ngày kháng chiến trong lòng đô thị
(13/5/1955 – 13/5/2025)
Ngày 13 tháng 5 năm 1955, Hải Phòng chính thức được giải phóng – một mốc son chói lọi trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Nhưng trước thời khắc thiêng liêng ấy là chuỗi ngày dài 300 ngày cam go, căng thẳng, nơi từng góc phố, mái nhà đều là mặt trận của lòng dân, của trí tuệ và bản lĩnh cách mạng. Đó là 300 ngày mà lịch sử gọi là “Cuộc đấu tranh giải phóng Hải Phòng”, nơi hội tụ đường lối chỉ đạo của Trung ương Đảng, trí tuệ, lòng quả cảm của nhân dân và tinh thần bất khuất của những người chiến sĩ cách mạng.
Một thành phố bị chia cắt và âm mưu biến thành “đô thị chết”
Sau thắng lợi Điện Biên Phủ vang dội năm 1954, Hiệp định Geneve được ký kết, mang lại hòa bình trên toàn Đông Dương. Tuy nhiên, với Hải Phòng, hòa bình không đến ngay lập tức. Theo lộ trình trong hiệp định, Pháp được phép hiện diện ở đây thêm 300 ngày để rút quân. Nhưng trên thực tế, suốt thời gian ấy, thành phố chìm trong bầu không khí "căng như dây đàn", bởi kẻ thù không từ bỏ dã tâm biến Hải Phòng thành bàn đạp chống phá miền Bắc, biến nơi đây thành một "thành phố chết".
Mỹ, Pháp và tay sai ráo riết di cư, cướp bóc, phá hoại. Các xí nghiệp bị tháo dỡ, hàng hóa, máy móc bị vận chuyển vào Nam hoặc phá hoại nếu không kịp mang đi. Thành phố bị bóp nghẹt trong đói nghèo, mất việc, chia cắt kinh tế. Các tổ chức tay sai, phản động nổi lên như nấm, tuyên truyền xuyên tạc, hù dọa dân chúng, đặc biệt là giáo dân và công nhân.
Hàng nghìn người tập trung phản đối quân địch tháo dỡ máy móc, vận chuyển tài sản khỏi các nhà máy ở Hải Phòng. Ảnh: LIFE
Cuộc kháng chiến giữ thành phố
Trong lòng thành phố bị chiếm đóng, một lực lượng cách mạng bí mật hoạt động bền bỉ, âm thầm. Các cán bộ cách mạng từ vùng giải phóng thâm nhập nội thành, kết nối cơ sở, lập đội Thanh niên tuyên truyền xung phong, đội giữ máy, vận động binh lính, công nhân, giáo dân không di cư.
Mỗi khẩu hiệu bị xóa đi, mỗi tờ rơi được rải ra, mỗi máy móc được cất giấu thành công... đều là kết quả của sự dũng cảm và mưu trí. Những cuộc đấu tranh ở các nhà máy Xi Măng, Máy Chai, Sở Bưu điện… là biểu tượng của tinh thần bất khuất. Nhân dân không chỉ phản đối di cư mà còn nằm chặn xe, ôm máy móc, đối đầu trực tiếp với lính Pháp, bất chấp dùi cui, vòi rồng và bắt bớ.
Công tác vận động binh sĩ và giáo dân cũng được đẩy mạnh. Các mẹ, các chị đến từng đồn bốt, từng trại di cư để khuyên nhủ chồng con không theo giặc. Hàng nghìn binh sĩ đã giải ngũ, hàng ngàn gia đình đã từ bỏ ý định vào Nam, đòi trở về quê hương. Những chiến thắng không súng đạn ấy chính là nền tảng vững chắc để giữ lại linh hồn thành phố.
Ngày giải phóng – ngày hội non sông
Ngày 13/5/1955, đúng theo lộ trình Hiệp định Geneve, thành phố Hải Phòng chính thức được hoàn toàn giải phóng. Từ An Dương, Hải An, đến tỉnh lỵ Kiến An, bước chân người chiến sĩ lần lượt tiến vào từng mảnh đất thân yêu, khép lại 81 năm đô hộ Pháp.
Những người lính giải phóng bước đi giữa tiếng reo hò, giữa nước mắt và tiếng gọi "Bác Hồ muôn năm", tay ôm súng mà lòng tràn đầy hy vọng. Những lá cờ đỏ sao vàng rợp trời phố Trần Phú, Hồng Bàng, Lê Lợi… đánh dấu sự trở về của chính quyền cách mạng, của tự do, của niềm tin vào ngày mai tươi sáng.
Ông Phạm Tuệ và bức ảnh bộ đội đi qua cầu Lạc Long tiến vào tiếp quản trung tâm TP Hải Phòng dưới sự chứng kiến của hai người lính Pháp. Ảnh: Lê Tân
Ký ức vĩnh cửu và bài học lịch sử
70 năm đã trôi qua kể từ ngày thành phố Cảng hoàn toàn thoát khỏi xiềng xích thực dân. Nhưng 300 ngày ấy mãi mãi là biểu tượng sống động về lòng dân, trí tuệ Đảng và sức mạnh đại đoàn kết. Hải Phòng không chỉ được giải phóng bằng lộ trình quốc tế mà còn bằng máu, nước mắt và niềm tin sắt đá của nhân dân mình.
Hòa trong không khí hào hùng kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Hải Phòng (13/5/1955 – 13/5/2025), trường THPT Thuỷ Sơn đã tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, sôi nổi nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho học sinh toàn trường. Ngay từ tháng 4, khắp khuôn viên trường rực rỡ sắc đỏ của quốc kỳ và cờ Tổ quốc. Học sinh toàn trường mặc áo cờ đỏ sao vàng trong các buổi sinh hoạt chung, tạo nên một hình ảnh đẹp, đầy khí thế.
Bên cạnh đó, hoạt động của CLB Mỹ Thuật với chủ đề “Tự hào Hải Phòng – 70 năm rực rỡ chiến công” cũng được các bạn học sinh tích cực hưởng ứng. Những tác phẩm bảng vẽ sáng tạo, sinh động, thể hiện tinh thần tự hào về mảnh đất Cảng anh hùng đã góp phần lan toả tinh thần kỷ niệm sâu rộng trong học sinh. Các hoạt động tuy nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn, thể hiện lòng tri ân với thế hệ cha anh đi trước và quyết tâm học tập, rèn luyện của thế hệ trẻ hôm nay.
Kỷ niệm ngày giải phóng Hải Phòng không chỉ là dịp tưởng nhớ quá khứ vẻ vang mà còn là lời nhắc nhở thế hệ hôm nay về trách nhiệm tiếp bước cha ông. 300 ngày đấu tranh không tiếng súng ấy không chỉ giải phóng một thành phố, mà còn khơi dậy tinh thần bất khuất của dân tộc – bài học quý giá cho mọi thế hệ người Việt Nam.